کتاب «روان درمانی اگزیستانسیال» 1

 

 

کتاب «روان درمانی اگزیستانسیال»

مرگ، آزادی، تنهایی، پوچی

 

نویسنده: دکتر اروین د.یالوم

مترجم: دکتر سپیده حبیب

انتشارات: نشر نی

قیمت: 80000 / چاپ دوازدهم 1398

تعداد صفحات: 717

 

اگر بخواهم تنها یک کتاب را معرفی کنم که زندگی را به کل تغییر خواهد داد کتاب «روان درمانی اگزیستانسیال» است. کتابی بسیار مهم و اثرگذار که درباره ی دغدغه های اگزیستانسیال (وجودی) انسان ها صحبت می کند. دکتر «اروین یالوم» که خود روان درمانگر مهمی است برای نوشتن این کتاب ده سال وقت صرف کرده و به حق کتابی نوشته که می تواند ریشه ی بسیاری از معضلات روانی انسان ها را نشان دهد.

اروین یالوم در این کتاب چهار دغدغه ی اگزیستانسیال بشر را مورد بررسی قرار می دهد. مهم ترینِ این دغدغه ها که بخش بیشتری از کتاب را نیز به خود اختصاص داده است، مرگ است. دومین دغدغه آزادی، سومین آنها تنهایی و چهارمین دغدغه پوچی است.

در راستای درباره نویسیِ این کتاب و به دلیل اینکه هر کدام از بخش های کتاب که به این دغدغه ها می پردازد، خود کتابی کامل است، چهار یادداشت برای این کتاب در نظر گرفته ام که در هر یک به یکی از بخش های کتاب خواهم پرداخت.

 

دغدغه ی اول : مرگ

مرگ در سایه نشسته است و به ما می نگرد

در این بخش اروین یالوم از زندگی، مرگ و اضطراب صحبت می کند. اینکه مرگ همیشه می خارد و این نگراش ما نسبت به مرگ است که بر شیوه ی زندگی و شیوه ی از توان افتادن و بیمار شدن مان تاثیر می گذارد. او مرگ و زندگی را با هم وابسته می داند، نه اینکه یکی زودتر و دیگر دیرتر بیاید. وی همچین مرگ را سرچشمه ی آغازین اضطراب دانسته، اضطرابی که منشا ناهنجاری های روانی نیز می باشد.

جمله ای که یالوم در این بخش بسیار آن را تکرار می کند این است: «اگر چه نفًس مرگ آدمی را نابود می کند، اندیشه ی مرگ نجاتش می دهد.» او معتقد است وقتی از دست دادن چیزی نزدیک است، آن چیز اهمیت و اعتبار می یابد و زندگی زمانی ارزشمند می شود که بدانیم روزی از دست خواهد رفت. وی مثال های زیادی از بیمارانی می آورد که مواجهه ی آنها با بیماری باعث شده قدر زندگی را بیشتر دانسته و شروع به زندگی کردن کنند. رو به رو شدن با مرگ تحولی در زندگی آنها به وجود آورده، دلواپسی های روزمره را از بین برده و بسیاری از دغدغه های سطحی را از زندگی زدوده است.

او همچنین از اضطراب مرگ حرف می زند. اضطرابی که دلیل بسیاری از رفتارهای آدمی است. مثال های که می آورد بسیار جالب است. مثلا داستان زنی که به دلایل کاری به او مراجعه کرده و بعدتر متوجه شد مشکلات او با همکارانش ناشی از اضطراب مرگ است. یا مردی که نمی تواند بدون ارتباط جنسی با زنان، روزهایش را بگذارند یا زنی که ناراحتِ آلزایمر گرفتن شوهرش است. همه ی این مثال ها نشان می دهد که این مرگ است که آدم ها را می ترساند و این ترس به شکل مشکلی دیگر در زندگی خود را نشان می دهد.

اروین یالوم در ادامه به بررسی مفهوم مرگ در نظر کودکان می پردازد. اینکه یک کودک چطور با مرگ رو به رو می شود و چه برداشتی نسبت به "از دست دادن" دارد. برخورد یک کودک در مقابل پرنده ی مرده ای که می بیند چیست و چطور این برخورد می تواند در آینده و ترس های او نقش داشته باشد. او از تلاش ها و راه حل های کودکان برای مقابله با مرگ حرف می زند و از تاثیر مرگ والدین بر فرزندان می گوید.

فکر کردن به مرگ برای خیلی از انسان ها موجب مشکلات روانی می شود که این مشکلات خود را به شکلی دیگر در زندگی فرد نشان می دهند. اعتیاد به کار، خود شیفتگی، پرخاش جویی، تزتزل و اضطراب همه می تواند نشانه هایی از اضطراب مرگ باشد.

در پایان این فصل یالوم سعی می کند با مثال هایی برای دانشجویان این رشته توضیح دهد که چطور می توان به مرگ به عنوان یک دغدغه ی اگزیستانسیال نگاه و به بیمار در این رابطه کمک کرد. در نهایت یالوم اشاره می کند که اضطراب مرگ با میزان رضایت از زندگی نسبت معکوس دارد؛ زیرا وقتی زندگی رضایت بخش است، مردن کمتر دردسر آفرین است و برعکس هر چه از زندگی رضایت کمتری داشته باشیم، با بیماری و عواقب آن هم سخت تر کنار می آییم.

 

 

 

کتاب «مرگ»

 

 

 

کتاب «مرگ»

ریه های لذت پر اکسیژن مرگ است

 

 

نویسنده: تاد می

مترجم: رضا علیزاده

انتشارات: نشر گمان

قیمیت: 15 هزار تومان /چاپ پنجم / 1396/ با برچسب قیمت 250000

تعداد صفحات: 198

 

کتاب «مرگ» از سه فصل تشکیل شده است. فصل اول در مورد مرگ و کنار آمدن با آن حرف می زند. مفهوم مرگ را در ادیان مختلف توضیح داده و فرضش را بر این می گذارد که پس از مرگ بقایی در کار نیست. فصل دوم درباره مرگ و نامیرایی، دو واژه ی متضاد هم است و در فصل سوم درباره زیستن با مرگ حرف زده می شود.

 

• «یک بار سمیناری آموزشی در مورد مرگ برای گروهی از دانشجویان سال آخر دوره ی لیسانس گذاشته بودم. روز اول از آنها خواستم گتاب ها را کنار بگذارند و قلم و کاغذ بردارند. بعد خواستم مهم ترین چهار یا پنج چیزِ زندگی شان را روی یک تکه کاغذ بنویسند و آن را تا کنند. قول دادم که هیچ کس نخواهد دید که چه نوشته اند. وقتی کارشان تمام شد، خواستم کاغذها را تا شده به نحوی که کسی نبیند به من بدهند. اطمینان دادم به چیزی که نوشته اند علاقه ای ندارم. مهم این بود که هر یک از آنها خودشان می دانستند چه چیزی روی کاغذ آورده اند و بنابراین چیزی که نوشته بودند در برابر ذهن شان بود. وقتی کاغذها را به من دادند، همه آنها را روی هم جمع کردم. خواستم بر کاغذ و چیزی که نوشته بودند تمرکز کنند. بعد کاغذها را برداشتم و آهسته ریزریزشان کردم. گفتم این چیزی است که آنها – یعنی همه ما – نیاز داریم با آن رو به رو شویم. این چیزی است که باید همه مان تلاش کنیم تا هر چه بهتر درک کنیم.  این همان چیزی است که مرگ را مهم ترین واقعه زندگی می کند: توانایی اش برای نفی هر جزء از زندگی مان.» صفحه 22 – 23

 

• «در سوی دیگر کسانی مانند کوهنوردان بسیار ماجراجو هستند که محتوم بودن مرگ را می پذیرند ولی از پذیرش نامحدود بودن زمان آن اکراه دارند. دلیلش لااقل به تصور من این است که آنها می خواهند با قرار دادن خودشان در سر راه مرگ بر مرگ شان چیره شوند: نه با گریز از مرگ، بلکه بعکس با رفتن به پیشوازش. مرگ برای آنها هم اتفاق خواهد افتاد اما به شیوه ای که خودشان می خواهند. به این ترتیب لااقل تا حدی بر عدم قطعیت مرگ پیروز خواهند شد.» صفحه 67

 

• «وقتی با وصیت نامه نوشتن و یا خرید بیمه عمر برای مرگمان برنامه ریزی می کنیم هم احتمالا داریم همین کار را می کنیم. هرچند در این حالت مرگمان دست خودمان نیست، اما می خواهیم تاثیرش را روی کسانی که دوستشان داریم تحت کنترل خودمان درآوریم.» صفحه 67

 

• « نامیرا نگران از دست دادن هیچ چیز نیست. زمان برای تجربه کردن هر چیزی وجود دارد. در واقع آن قدر فرصت هست که بتوان هر چیزی را مکررا و بی نهایت بار تجربه کرد. برای کسانی که می میرند، لحظه لحظه زندگی منحصر به فرد است. اما برای نامیرایان به عکس فقط تکرار وجود دارد ... به همین دلیل است که دنیای مادی توجهشان را بر نمی انگیزد. حتی اگر همه چیزِ آن را ندیده اند، بلاخره خواهند دید. چیزی نیست که برایش تلاش کنند، هیچ کاری نیست که معنی بخش باشد، جهان پیش رویشان گسترده شده است. نک جایش را به بد می دهد، بد جایش را به نیک می دهد. اگر از دور به ماجرا نگاه کنیم تمایز چندانی بین نیک و بد نمی توان قائل شد. پس به جای تلاش برای انجام کاری در این جهان، نامیرایان به جهان تامل ناب عقب می نشینند.» صفحه 84

 

• «شیوه ای که مرگ به زندگی معنا می بخشد با شیوه ای که معنا را از آن باز می ستاند متفاوت است. مرگ از این طریق به زندگی معنا می بخشد که به آن امکان می دهد شکلی داشته باشد چیزی که نامیرایی آن را از زندگی دریغ می کند. مرگ همچنین به لحظه های زندگی ارزش و ضرورتی می بخشد که اگر زندگی تا بی نهایت ادامه داشت فاقد آن می بود. » صفحه 162

 

یادداشت کامل معرفی این کتاب را می توانید در مجله فرهنگی هنری آرادمگ مطالعه کنید.